Adviezen van een voorganger bij hulp aan gevluchte Oekraïners

Adviezen van een voorganger bij hulp aan gevluchte Oekraïners

18 maart 2022

Er is een grote vluchtelingenstroom vanuit Oekraïne op gang gekomen, ook naar ons land. Wij willen hierin als kerken ook onze verantwoordelijkheid nemen. Jan en Alla Barendse zijn voorgangers van Ichtusgemeente Zaandam en willen graag vanuit hun ervaringen met Oekraïners en vluchtelingen, tips geven.

Beste collega’s, 

Vanuit de ervaringen die we in onze gemeente in Zaandam hebben opgedaan met Oekraïners en vluchtelingen, willen we jullie graag wat tips geven in het geval jullie je huizen en kerken open willen stellen.

Verschil met 2015: Velen van jullie hebben wellicht al ruime ervaring met vluchtelingen uit Syrië, Iran en Afghanistan. God maakt geen onderscheid tussen mensen en wij moeten dat ook niet doen. In de hulpvraag zijn er echter wel verschillen. De Iraniërs, veelal jongemannen, waren niet op de vlucht voor oorlog maar voor vervolging (politiek en religieus). Ze waren erg open voor het geloof, velen wilden Bijbelstudie volgen en lieten zich dopen. De Syriërs kwamen wel uit oorlogsgebied. Zij kregen relatief snel een verblijfsvergunning en een woning. Bij de Oekraïners gaat het vooral om vrouwen, met of zonder kinderen. Als er toch mannen tussen zitten, dan komt dat omdat zij meer dan drie kinderen hebben (dan mag je bij je gezin blijven), of omdat ze geluk hadden aan de grens. Wees er bewust van dat de mannen scheef aangekeken kunnen worden door vrouwen die hun mannen massaal hebben moeten achterlaten. Er zijn ook onderlinge verschillen: de ene persoon is redelijk snel gevlucht, anderen hebben heel traumatische ervaringen meegemaakt. Luister vooral goed en sluit aan bij hun behoeften: wil iemand rust en op adem komen of juist graag iets doen.

Vrouwen en kinderen: de vrouwen met wie we tot nu toe gesproken hebben zijn bang om naar AZC’s  met Syrische en Iraanse vluchtelingen te gaan. Het gezegde ‘je mag een gegeven paard niet in de bek kijken’ gaat voor hen niet op. Het gaat hen echt om veiligheid. Deze vrouwen zijn hier zonder hun mannen en daar moet adequaat en voorzichtig mee omgegaan worden.

Huisvesting: de eerste stroom vluchtelingen is nu veelal in hotels ondergebracht. Daar kunnen de vluchtelingen niet blijven als het vakantieseizoen begint in april. Nu de toestroom groeit worden mensen in sport- en evenementenhallen ondergebracht. Dit is niet geschikt voor langere termijn en in Zaanstad wordt gekeken of kleinschalige opvang kan realiseren. We hopen dat dat lukt.  Dit geeft ons een beetje tijd om voor te bereiden.

De overheid komt in de loop van de tijd met meer duidelijkheid. Ik hoor van alle Oekraïners dat ze niet meer terug willen naar hun land. In deze fase is het niet verstandig om meteen te zeggen dat we een extreem tekort hebben aan woningen. Het gaat nu eerst om veiligheid. 

Kerk en geloof: veel Oekraïners zijn orthodox gelovig of Pinkster- of Baptisten-christenen. Overtuigde atheïsten zullen er niet veel tussen zitten. Als het mogelijk is, open je kerk voor de vluchtelingen en doe dat in afstemming met andere kerken in jouw stad. Zoek bijv. een dag uit waarop de gemeente open kan gaan. Wij weten ook nog niet wat nodig is, maar we kunnen denken aan praatgroepen, lichte counseling, kinderopvang voor een middag, zingen met elkaar, gezond eten (wellicht hebben jullie ook Poolse mensen in de kerk die Slavisch eten kunnen maken; veel Oekraïners houden vooral van hun eigen soort eten). Nodig de mensen vervolgens uit voor de zondagochtenddienst. Vraag je gemeenteleden om contact met de Oekraïners te leggen en hen uit te nodigen om te komen eten. 

Iemand in je eigen huis opnemen: als het moment komt dat vluchtelingen asiel aanvragen en dan verplicht naar AZC’s gaan, is het mogelijk om diegenen in jullie huizen op te nemen met wie al een connectie ontstaan is. Besef wel dat dit een hele grote stap is. Voor een week of een maand iemand in huis hebben is nog wel gezellig, maar we weten totaal niet hoe lang deze vorm van opvang nodig zal zijn. Als het bij mensen thuis na een maand toch niet blijkt te lukken, moeten de vluchtelingen alsnog naar een AZC. Ons advies is om alleen christenen uit te nodigen in jullie huizen en dan alleen degene met wie je van tevoren ook een klik hebt gemaakt. Bereken voor jezelf de kosten, ook qua gas, elektriciteit en voedsel. Maak gebruik van adviezen die te vinden zijn op websites van Vluchtelingenwerk Nederland of organisaties zoals Takecarebnb Uiteraard hopen we dat je het ook als een zegen zult ervaren om iemand in je huis op te nemen.

Taal: Helaas spreken de Oekraïners vaak geen Engels. Je moet dus werken met Google Translate en met handen en voeten. Laat hen Duolingo downloaden op hun telefoon om alvast wat basis-Nederlands te leren. Voor kinderen is er een website met plaatjes: babadada.com Samen de Bijbel lezen is ook mooi. Vertel uit welk hoofdstuk je leest en zij kunnen dan in hun eigen Bijbel meelezen in hun taal. Neem ook de gelegenheid om samen te bidden, ieder in zijn of haar eigen taal. Voor kinderen zal er zo snel mogelijk toegang tot onderwijs geregeld worden, dat is fijn voor hen en geeft de moeders wat rust.

We weten niet hoe dit verder zal gaan maar deze mensen in nood hebben perspectief nodig. Vergeet niet dat wij als kerken iets kunnen doen wat de overheid niet kan. Wij kunnen hen Jezus geven, het goede nieuws van het evangelie doorgeven dat hoe donker de nacht ook is er altijd hoop is!

Pastor Jan en Alla Barendse
Voorgangers ICHTUS Gemeente Zaandam

Sluiten